یورو نیوز: دولت قرقیزستان روز پنج‌شنبه اعلام کرد که بخش‌هایی از مناطق مورد مناقشه با تاجیکستان را که از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق اختلاف بر سر آن‌ها وجود داشته است، مبادله خواهد کرد. به این ترتیب، به چندین دهه تنش بین این دو همسایه آسیای مرکزی پایان خواهد یافت.
مرز بین این دو کشور از زمان استقلالشان در سال ۱۹۹۱ بارها شاهد درگیری‌های پراکنده و مرگبار بوده است، چرا که دو طرف بر سر دسترسی به آب و منابع طبیعی در این منطقه دورافتاده اختلاف داشتند.
دو کشور در دسامبر گذشته توافقی برای تعیین مرزها امضا کردند، اما تا کنون جزئیات مربوط به واگذاری اراضی مشخص نشده بود.
بر اساس این توافق، قرقیزستان حدود ۲۵ کیلومتر مربع (۱۰ مایل مربع) از تاجیکستان دریافت خواهد کرد و در مقابل، بخشی از زمین‌های خود را واگذار کرده و دسترسی بهتری به منابع مشترک آب برای تاجیکستان فراهم خواهد شد. این موضوع را کامچی‌بک تاشیِف، رئیس سازمان امنیت ملی قرقیزستان، اعلام کرد.
تاشیِف در پارلمان قرقیزستان گفت: «مذاکرات به مرحله نهایی رسیده و از امروز می‌توان آن را به‌طور علنی مطرح کرد. پس از بررسی در پارلمان، روسای جمهور آن را امضا خواهند کرد، سپس تصویب رسمی انجام می‌شود و در نهایت، نسخه نهایی به امضای سران دو کشور خواهد رسید. همچنین، یک معاهده رسمی میان دو کشور تنظیم خواهد شد.»
بر اساس این توافق، چندین جاده مورد مناقشه به‌عنوان مناطق بی‌طرف تعیین خواهند شد و هر دو کشور می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. همچنین، دسترسی به چاه‌های نفتی نیز برای طرفین آسان‌تر خواهد شد.
مقامات همچنین ساکنان روستاهایی را که بر اساس این توافق مبادله می‌شوند، جابه‌جا خواهند کرد. برخی از این روستاها تخریب شده و دوباره ساخته خواهند شد.
دو کشور همچنین بر سر تسهیل دسترسی به منطقه‌ای اطراف یک کانال آب که برای کشاورزی حیاتی است، به توافق رسیدند.
اختلافات مرزی میان این دو کشور ریشه در دوران اتحاد جماهیر شوروی دارد، زمانی که تنها یک مرزبندی اداری ساده میان آن‌ها ترسیم شده بود. در پاییز ۲۰۲۲، شدیدترین درگیری‌های مرزی از زمان فروپاشی شوروی بین دو کشور رخ داد که ده‌ها کشته و هزاران آواره برجای گذاشت.
این توافق در حالی صورت می‌گیرد که روابط بین پنج جمهوری سابق شوروی در آسیای مرکزی شامل قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان رو به بهبود است.
سادیر جباروف، رئیس جمهوری قرقیزستان و همتای تاجیک او، امامعلی رحمان، در سال ۲۰۲۳ در یک دیدار نادر در حاشیه اجلاس سازمان ملل درباره مسائل مرزی گفتگو کردند، که همین موضوع امیدها را برای رسیدن به توافق افزایش داد.
یک پروژه‌ی عظیم و احتمالا دگرگون‌کننده‌ی احداث کانال در افغانستان باید توجه و مشارکت ایالات متحده را برانگیزد. کانال قوش‌تپه، که در حال حاضر در افغانستان بر روی رودخانه آمودریا در حال ساخت است، به طرز چشمگیری بر دسترسی به آب برای آبیاری و شرب در یکی از مناطق مواجه با کمبود شدید آب در جهان، یعنی آسیای مرکزی، تأثیر خواهد گذاشت.
