پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : 
سال جدید از راه رسیده است و اگر اهل تماشای آسمان باشید چند رویداد کیهانی در راه است که شما را به هیجان می‌آورد.
فعالیت‌های خورشیدی امسال همچنان در اوج خواهد بود و اختر‌شناسان در انتظار تماشای مناظر زیبای بیشتری از شفق‌های قطبی و نورهای شمالی در آسمان هستند. همچنین امسال شاهد خورشید‌گرفتگی جزئی و ماه‌گرفتگی کامل و مشاهده دو ابَر ماه متوالی خواهیم بود.
اولین بارش شهابی بزرگ در سال ۲۰۲۵
سال ۲۰۲۵ را با بارش شهابی ربعی سالانه شروع کردیم. این رویداد یکی از شاخص‌ترین بارش‌های شهابی سال بود که در تاریخ ۳ و ۴ ژانویه در بریتانیا به اوج خود رسید.
شهاب‌ها قطعات و بقایایی هستند که با سرعت حداکثر ۷۰ کیلومتر در ثانیه وارد جو زمین شده، بخار می‌شوند و جرقه‌هایی از نور ایجاد می‌کنند.
بارش شهابی ربعی یا کوادرانت به دلیل اوج فعالیت خود مشهور است که می‌تواند به ۱۲۰ بارش در ساعت برسد.
بارش شهابی ربعی نام خود را از منشا خود در آسمان گرفته است، چون کانون اوج این بارش در صورت فلکی رُبع یا کوادرانت قرار داشته است و به رنگ آبی یا سفید زرد‌گون با دنباله‌های ظریف است.
برای تماشای بارش شهابی بهتر است از مناطق پر از آلودگی نوری شهری دور شوید، لباس گرم بپوشید و بگذارید چشم‌تان به مدت ۱۵ دقیقه به تاریکی شب عادت کند. برای تماشای بارش شهابی نیازی به هیچ ابزاری ندارید فقط کافی است آسمان صاف باشد و شکیبایی داشته باشید.
خورشید‌گرفتگی جزئی ۱۰ ژوئن سال ۲۰۲۱ در بریتانیا که تصویر ثبت‌شده آن را از پریم‌رز‌هیل در مرکز لندن می‌بینید
خورشید‌گرفتگی جزئی
این خورشید‌گرفتگی جزئی امسال در روز ۲۹ مارس در بریتانیا قابل مشاهده است؛ زمانی که زمین و خورشید و ماه در یک راستا قرار می‌گیرند.
خورشید‌گرفتگی (کسوف) زمانی رخ می‌دهد که ماه از میان زمین و خورشید می‌گذرد و جلوی تابش بخشی از نور خورشید بر زمین را می‌گیرد. چنین به نظر می‌رسد که گویی قطعه‌ای از خورشید گاز زده شده باشد.
این رویداد نجومی در مجموع حدود یک ساعت طول می‌کشد و در آن بین ۳۰٪ تا ۴۰٪ از خورشید پوشیده می‌شود.
آخرین خورشید‌گرفتگی کامل در بریتانیا سال ۱۹۹۹ رخ داد. هزاران نفر راهی کورن‌وال شدند چون تنها منطقه‌ای در بریتانیا بود که می‌توانستند به طور کامل نظاره‌گر این رویداد نجومی باشند.
بنابر اطلاعات رصد‌خانه سلطنتی گرینویچ، خورشید‌گرفتگی کامل بعدی ۶۶ سال دیگر و در تاریخ ۲۳ سپتامبر ۲۰۹۰ روی خواهد داد.
هنگام مشاهده کسوف هرگز نباید مستقیم به خورشید نگاه کنید و کارشناسان توصیه می‌کنند خورشید‌گرفتگی جزئی را هم با استفاده از عینک‌های ایمنی ویژه تماشا کنید.
تصویری از ماه‌گرفتگی (خسوف) که ۲۱ ژانویه از لیور‌پول مشاهده شده است
ماه‌گرفتگی کامل
امسال ۷ دسامبر یک ماه‌گرفتگی کامل در بریتانیا قابل مشاهده است. زمانی که خورشید و زمین و ماه در یک راستا قرار می‌گیرند. در طول ماه‌گرفتگی رنگ ماه به سرخی می‌زند چون فقط شعاع‌های نوری به ماه می‌رسد که از جو زمین عبور می‌کند.
با توجه به وضعیت و شرایط، ماه‌گرفتگی ممکن است چندین ساعت طول بکشد اما مدت زمان هم‌پوشانی کامل که ماه سرخ‌رنگ یا خونی می‌شود یک ساعت و ۲۲ دقیقه طول خواهد کشید که یکی از طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی‌ها از سال ۲۰۲۲ تابه‌حال است.
اوج ماه‌گرفتگی در ساعت ۱۹:۱۱ دقیقه به وقت ساعت تابستانی بریتانیا (یک ساعت جلوتر از ساعت گرینویچ ) رخ خواهد داد، زمانی که ماه پایین‌تر از خط افق قرار دارد.
مشاهده ماه‌گرفتگی بدون عینک یا فیلتر محافظ چشم مانعی ندارد چون نور آن فقط بازتابی از نور خورشید است. بهتر است آسمان صاف باشد و تا می‌توانید به مناطق کم نور بروید و ماه‌گرفتگی را از جایی تماشا کنید که درختان یا ساختمان‌های بلند جلوی دید شما را نگیرند.
تصویری از ابر ماه بر فراز گلاستون‌بوری، ۱۶ دسامبر ۲۰۲۴
سه ابر ماه
در سال ۲۰۲۴ چهار ابَر ماه متوالی داشتیم. در سال ۲۰۲۵ سه ابر ماه داریم: ابر ماه شکارچی ۷ اکتبر، ابر ماه سگ‌آبی ۵ نوامبر و ابر ماه سرد که ۴ دسامبر می‌توان مشاهده کرد.
این نام‌ها ریشه در فرهنگ بومیان آمریکا دارد و بازتابی از رویداد‌های طبیعی و روشی برای استفاده از دگرگونی و مراحل گردش ماه برای سنجش زمان است.
ابر ماه زمانی روی می‌دهد که ماه در مدار خود در نزدیک‌ترین فاصله با زمین قرار می‌گیرد در نتیجه ۱۵٪ درخشان‌تر و ۳۰٪ بزرگ‌تر از ماه کامل معمول دیده می‌شود.
برای یافتن منظره‌ای عالی از ابر ماه بهترین موقعیت آسمانی صاف و بدون ابر است. می‌توانید با چشم عادی آن را مشاهده کنید هرچند استفاده از تلسکوپ یا دوربین چشمی هم مفید خواهد بود.
اگر خواستید از ابر ماه عکس‌برداری کنید فلش را خاموش کنید و از حالت تاریک یا تنظیم عکس‌برداری شب و نور محیطی استفاده کنید. از پیش‌بینی هوا هم غافل نشوید.
شفق قطبی مشاهده‌شده در آبدره فورث در شرق اسکاتلند
شفق‌های قطبی
نورهای شمالی یا شفق‌های قطبی چندین بار در سال ۲۰۲۴ آذین‌بخش آسمان بودند. نور زیبا و رنگارنگ آنها را ناظران آب‌و‌هوای بی‌بی‌سی در تصاویر گوناگون خود ثبت کرده‌اند. در این پدیده نورهای درخشان و تابدار در رنگ‌های گوناگون از سرخ و ارغوانی تا سبز و آبی جلوه‌گر می‌شوند.
شفق‌های قطبی به دلیل تماس ذرات ناشی از فوران‌های خورشیدی با جو زمین در اطراف قطب‌های زمین به وجود می‌آیند. شفاف‌ترین و شاخص‌ترین شفق‌های قطبی هنگامی ایجاد می‌شود که خورشید بیشترین ابرهایی از ذرات را آزاد می‌کند که به آن خروج جرم از تاج خورشیدی می‌گویند.
با اوج‌گیری چرخه ۱۱ ساله فعالیت خورشیدی در ۱۲ ماه آینده شاهد نمونه‌ها و مناظر بیشتری از شفق‌های قطبی خواهیم بود.
شب‌های صاف و تاریک بهترین موقعیت برای مشاهده شفق‌های قطبی است. پس می‌توانیم امیدوار باشیم که سال ۲۰۲۵ موهبت‌های فراوانی در آسمان شب برای ما به ارمغان بیاورد.
منبع: بی بی سی
خورشید‌گرفتگی جزئی ۱۰ ژوئن سال ۲۰۲۱ در بریتانیا که تصویر ثبت‌شده آن را از پریم‌رز‌هیل در مرکز لندن می‌بینید
تصویری از ماه‌گرفتگی (خسوف) که ۲۱ ژانویه از لیور‌پول مشاهده شده است
تصویری از ابر ماه بر فراز گلاستون‌بوری، ۱۶ دسامبر ۲۰۲۴
شفق قطبی مشاهده‌شده در آبدره فورث در شرق اسکاتلند
