فارس: لحظاتی از پرسه زنی و قلمرو گذاری شغال (چاققال) در جنگلهای قره داغ استان آذربایجان شرقی را مشاهده کنید.
شغال یکی از گونه‌های راسته گوشت‌خواران و زیرراسته سگ‌سانان است. شغال به‌صورت انفرادی، جفت و گاهی گروهی زندگی می‌کند و پس از تاریک شدن هوا به‌صورت گروهی زوزه می‌کشند که صدایی شبیه گریه‌کردن بچه ایجاد می‌کند.
شغال‌هایی که در اطراف مناطق مسکونی زندگی می‌کنند عموماً شبگردند ولی در سایر مناطق ممکن است در طول روز نیز مشاهده شوند. این حیوانات معمولاً لانه مشخصی ندارند و گودال‌ها، سوراخ‌های طبیعی، شکاف سنگ‌ها و لانه متروکه سایر جانوران را برای ایجاد لانه و تولد نوزادان انتخاب می‌کند.
شغال‌ها در قفقاز (قره داغ) بر خلاف اروپا در ارتفاعات نیز زندگی می‌کند. شغال حیوان کم‌توقعی است و غذای خود را از منابع مختلفی تأمین می‌کند. همه‌چیزخوار است و اغلب اوقات از لاشه حیوانات، باقی‌مانده غذای طعمه خواران و زباله تغذیه می‌کند. گاهی هم پستانداران کوچک، پرندگان، خزندگان، و حشرات را شکار می‌کند.
این جانور در مواقع کمیابی این منابع غذایی، کاملاً گیاه‌خوار می‌شود و از میوه تغذیه می‌کند. معمولاً شغال به حیوانات پیر و ناتوان و نیز نوزادان آنها حمله‌ور شده و با گازگرفتن گردن یا گلو، آنها را از پای در می‌آورد.
شغال‌ها در کنترل آفت‌های کشاورزی و پاک‌سازی محیط‌زیست از لاشه‌های سایر حیوانات نقش بسیاری دارند. دشمن طبیعی شغال، گرگ و پلنگ است و در اسارت طول عمرشان ۱۲ تا ۱۶ سال است.
شغال در ادبیات ملل مختلف جایگاه پررنگی دارد و در ادبیات غنی و پررمزوراز ترکی نیز ضرب‌المثل‌ها و روایات فراوانی برایش نقل شده است.
نسیه وئرن باققال، بیر ایله اولار چاققال
خالقا ایت هورسه بیزه چاققال
باغ باققالسیز، چم چاققالسیز اولماز (کرکوک)
شاه چاققال، کوخا تولکو اولان یئرده، دایانماق اولماز
یئمیشین یاخشی سین مئشه ده چاققال یی یر
اینها بخشی از جملات آذری معروف پیرامون این حیوان هستند؛ شما از ضرب‌المثل‌ها و روایات درباره‌ی چاققال چه می‌دانید؟
