سیاست‌های ارزی دهه‌ی هشتاد و برجام، امکان تکرار ندارد

بازار ارز با دولت پزشکیان به خوبی کنار نیامد. کارشناسان معتقدند که شرایط خاص کشور باید وضعیت فعلی شده و الزاماً دولت مقصر نیست. باید توجه داشت که دولت رئیسی با وجود فروش نفت بالا هم رشد جدی در نرخ ارز داشت و حالا دولت پزشکیان با کاهش فروش نفت و افزایش فشار‌های ترامپ، مسلماً شرایط سخت‌تری برای مدیریت بازار دارد. 

امیرمحمد گلوانی، اقتصاددان، درباره‌ی تغییر سیاست‌های اقتصادی دولت با استیضاح همتی به «انتخاب» گفت: اگر وضعیت سیاست‌های اقتصادی دولت از مسائلی مثل تعدید تورمی نرخ ارز، تأکید بر خصوصی‌سازی، حمایت از بازار سهام و اجرای سیاست‌های تعدیل و آزادسازی تغییر کند، آن موقع به این نتیجه خواهیم رسید که دولت فاقد ایده‌ی اقتصادی است. دولت بدون ایده حتماً یک دولت شکست خورده است و دولت شکست خورده وضعیت اقتصادی مردم را بدتر خواهد کرد؛ لذا من امیدوارم سیاست‌های آقای همتی و تأکیدشان بر بورس و خصوصی‌سازی و تلاش در جهت کاهش رانت دلار دولتی، ادامه پیدا کند. 

وی درباره‌ی وضعیت بازار ارز و کاهش التهاب بازار بیان کرد: بازار ارز مدیریت نشده و سؤال مهم‌تر این است که آیا می‌توان بازار ارز را مدیریت کرد؟ بازار ارز به پیشواز یک سری از اتفاقات رفته است و مهم‌ترین آن سخت‌تر شدن فروش نفت و فشار‌های ترامپ است. اگر فروش نفت ما به زیر یک میلیون یا ۵۰۰ هزار بشکه برسد، نرخ ارز بسیار بسیار بالاتری از وضعیت فعلی را خواهیم دید. کاهش التهاب بازار نیز به خاطر ماهیت فصل اسفند است. در دی و بهمن اوج نوسان دلار را داریم و در ۱۳ سال گذشته نیز دی و بهمن و شهریور و مهر ماه‌های پرالتهابی در حوزه‌ی دلار داریم. متأسفانه فکر نمی‌کنم کاهش التهاب فعلی، مدیریت بازار باشد. نباید انتظار زیادی از وزیر اقتصاد جدید داشت که در چنین شرایطی، بتواند مقابل افزایش نرخ ارز ایستادگی کند. 

او درباره‌ی اثر دلار ۹۰ تومانی بر بازار گفت: دانش علم اقتصاد به ما می‌گوید وقتی جهش ارزی دارید، منجر به تورم در کوتاه مدت می‌شود، اما با یک تأخیر این اتفاق می‌افتد. ما آثار افزایش نرخ ارز را در تورم بهمن دیدیم و تورم بهمن بعد از ابتدای ۱۴۰۲ از تورم متوسط سالانه بالاتر بود. تورم نقطه‌ای بالاتر از تورم سالانه شد که به معنای شروع موج تورمی جدید در اقتصاد ایران است و ادامه دار خواهد بود. 

گلوانی درباره‌ی وضعیت بازار ارز در موقعیت عدم مذاکره و عدم رفع تحریم گفت: در شرایط عدم مذاکره، نمی‌توانیم انتظار تثبیت داشته باشیم. زمین سیاست‌گذاری ما عوض شده و باید این را بفهمیم که سیاست‌های ارزی دهه‌ی هشتاد و برجام، امکان تکرار در دوران تشدید تحریم ندارد. دوستانی که انتقاد می‌کنند، بهتر است به دولت قبل رجوع کنند. در دولت قبل با فروش نفت ۱.۵ میلیون بشکه در روز، شاهد افزایش نرخ ارز از ۲۵ تومان تا ۷۰ تومان بودیم. حالا که فشار ترامپ وارد شده می‌توان ارز را تثبیت کرد؟ بانک مرکزی با ابزار‌های سیاست پولی و مالی، حتماً اقدامات مثبتی در جهت کاهش فشارهاست، اما اصرار بر تثبیت در شرایط تورمی شدنی نیست. اول باید تورم کنترل شود، بعد نرخ ارز را تثبیت کنید. هر دولت و وزیری باشد، با این چالش مواجه است.