بیبیسی: پس از وقوع چندین سانحه بزرگ هوایی، برخی از کاربران شبکههای اجتماعی این ادعا را مطرح کردهاند که تعداد سوانح هوایی بیشتر شده است.
ویدیوهایی از لحظات دلهرهآور و برخوردهای نزدیک به تصادف در اینترنت فراگیر شد و شان دافی، وزیر ترابری آمریکا تلاش کرد تا در مصاحبهای با شبکه سیبیاس، شریک رسانهای بیبیسی در آمریکا، نگرانیها را کاهش دهد. او به بینندگان گفت که موج اخیر سوانح هوایی در آمریکا «بسیار منحصربهفرد» بوده است.
اظهارات دافی پس از چندین حادثه جدی بیان شد، از جمله برخورد هوایی در ژانویه بین یک هواپیمای تجاری و یک بالگرد نظامی در واشنگتن که ۶۷ نفر در آن جان باختند.
همچنین ویدیویی از واژگون شدن یک هواپیما پس از فرود در شرایط نامساعد جوی در تورنتوی کانادا به طور گسترده در اینترنت به اشتراک گذاشته شد و نگرانیها را افزایش داد.
اگرچه نظرسنجیهای اندکی در این زمینه انجام شده، اما نظرسنجی جدید خبرگزاری آسوشیتدپرس، نشان میدهد که این تصاویر تکاندهنده تا حدی اعتماد برخی از مسافران آمریکایی به امنیت هوایی و پرواز را تحت تاثیر قرار داده است.
بخش راستیآزمایی بیبیسی دادهها و آمار مربوط به آمریکا و جهان را تجزیه و تحلیل کرده و دریافته است که در دو دهه گذشته روند کلی حوادث هوایی کاهش داشته است.
در آمریکا، هیئت ملی ایمنی حمل و نقل، آمار سوانح هوایی را تا پایان ژانویه امسال گردآوری کرده است.
این آمار نشان میدهد که از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۴ با وجود افزایش قابل توجه تعداد پروازها در این بازه زمانی، تعداد حوادث هوایی در آمریکا به طور کلی کاهش یافته است.
همچنین این آمار نشان میدهد که تعداد حوادث در ژانویه ۲۰۲۵ (۵۲ مورد) کمتر از ژانویه سال گذشته (۵۸ مورد) و ژانویه ۲۰۲۳ (۷۰ مورد) بوده است.
دادههای سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی، که یک نهاد وابسته به سازمان ملل برای نظارت بر حوادث هوایی جهانی است، نشان میدهد که تعداد حوادث هوایی در سطح جهانی به ازای هر یک میلیون پرواز، از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۳ کاهش یافته است.
طبق تعریف سازمان بینالمللی هوانوردی غیر نظامی، یک سانحه هوایی طیف وسیعی از رویدادها را شامل میشود. نهتنها مواردی که منجر به جراحت جدی یا مرگ سرنشینان میشود، بلکه سوانحی که در آن هواپیما آسیب دیده و نیاز به تعمیر دارد یا حتی ناپدید شده است هم در این تعریف قرار میگیرد.
دادههای مربوط به تعداد کشته شدگان سوانح هوایی نیز نشان میدهد که با وجود برخی افزایشهای مقطعی در بعضی سالها، میزان تلفات کلی در همان بازه زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۳ کاهش یافته است.
در سال ۲۰۱۴، دو حادثه بزرگ باعث افزایش قابل توجه آمار تلفات شد.
در ماه مارس، پرواز MH370 خطوط هوایی مالزی که از کوالالامپور به مقصد پکن در حرکت بود، با ۲۳۹ سرنشین ناپدید شد. در ماه ژوئیه، هواپیمای دیگری از خطوط هوایی مالزی (پرواز MH17) با شلیک یک موشک روسی بر فراز شرق اوکراین سرنگون شد و حدود ۳۰۰ نفر جان باختند.
دیوید اشپیگلهالتر، استاد آمار دانشگاه کمبریج، به بخش راستیآزمایی بیبیسی گفت که آمار سوانح هوایی به دلیل وقوع حوادث بزرگ میتواند نوسانات ناگهانی و گسترده داشته باشد.
او توضیح داد: «اگر بهجای تعداد حوادث، به تعداد تلفات نگاه کنید، دادهها بسیار متغیر و وابسته به یک حادثه بزرگ خواهند بود.»
او افزود: «اتفاقات تصادفی بهطور یکنواخت رخ نمیدهند، بلکه تمایل به تجمع دارند. بنابراین متاسفانه ممکن است سوانح هوایی به صورت ظاهری به هم مرتبط به نظر برسند، حتی اگر واقعا این طور نباشد.»
او همچنین گفت: «این که در یک دوره کوتاه چندین سانحه مختلف رخ داده، تنها یک بدشانسی است. اما نباید از این اتفاقات نتیجهگیری خاصی کرد، زیرا این سوانح کاملا متفاوت از یکدیگر هستند.»
آلتونن به برخی حوادث غیرقابل پیشبینی اخیر اشاره کرد، از جمله سقوط هواپیمای خطوط هوایی آذربایجان در قزاقستان در ماه دسامبر، که پس از هدف قرار گرفتن توسط یک موشک پدافندی روسیه رخ داد.
مارکو چان، خلبان سابق و مدرس ارشد دانشگاه باکینگهامشایر جدید، به بخش راستیآزمایی بیبیسی گفت که افزایش آگاهی درباره سوانح هوایی تا حدی به دلیل این است که این حوادث در رسانههای اجتماعی بازتاب گستردهای پیدا میکنند.
یک ویدیو در تیکتاک دست به دست میشود که در واقع صحنهای از یک فیلم سوپرمن است. این ویدیو نشان میدهد که قهرمان داستان از برخورد یک جت به یک استادیوم جلوگیری میکند. در کنار این کلیپ نوشته شده: «پیت بوتجیج هر روز طی چهار سال گذشته، با توجه به رویدادهای اخیر.» این ویدیو به شوخی اشاره دارد که پس از کنارهگیری پیت بوتجیج از سمت وزیر حمل و نقل آمریکا در ماه ژانویه، سوانح هوایی افزایش یافته است.
رشتهای از سوانح مرتبط با هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس در سالهای اخیر توجه زیادی را در رسانهها و شبکههای اجتماعی به خود جلب کرده است، بهویژه پس از آنکه در ژانویه ۲۰۲۴ یکی از درهای این هواپیما در میانه پرواز جدا شد.
این نگرانیها باعث شد برخی مسافران هواپیماهای بوئینگ را تحریم کنند و قیمت سهام این شرکت سقوط کند.
کارشناسان به بخش راستیآزمایی بیبیسی گفتند که حوادث هوایی از این دست و همین طور سقوطهای بزرگ به دقت از سوی نهادهای مسئول بررسی میشود. یافتههای این تحقیقات در شبیهسازهای آموزشی خلبانان گنجانده میشود تا آنها برای موقعیتهای مشابه آینده آماده شوند.
ایسمو آلتونن، رئیس پیشین تحقیقات سوانح هوایی فنلاند گفت: «اگر امروز به شبیهسازهای پرواز نگاه کنید، میبینید که چقدر پیشرفته شدهاند. آنها دقیقا مانند یک هواپیمای واقعی هستند. فناوری آنها با ۴۰ سال پیش که من پرواز را آغاز کردم، کاملا متفاوت است.»
نهادهای نظارتی نیز میتوانند برای تخلفات ایمنی جریمه، تعلیق مجوز یا محدودیتهای عملیاتی وضع کنند. برخی شرکتهای هواپیمایی اگر استانداردهای ایمنی را رعایت نکنند، حتی ممکن است از پرواز به کشورهای خاص یا بلوکهای (تجاری) منع شوند.
با وجود رشته سوانح هوایی اخیر، سفر هوایی همچنان با فاصله ایمنترین روش حمل و نقل محسوب میشود.
بر اساس آخرین آمار در دسترس وزارت حمل و نقل آمریکا، در سال ۲۰۲۲ بیش از ۹۵ درصد از مرگهای مرتبط با حمل و نقل در جادهها رخ داده است، در حالی که کمتر از یک درصد مربوط به سفرهای هوایی بوده است.
و اگر به آمار مرگ و میر به نسبت مسافت طیشده نگاه کنیم، ایمنی نسبی سفرهای هوایی حتی واضحتر میشود.
در سال ۲۰۲۲، تعداد مرگ و میر مسافران در خطوط هوایی تنها یکهزارم مسافر به ازای هر ۱۰۰ میلیون مایل بود. در حالی که این رقم برای وسایل نقلیه دیگر ۵۴ صدم بود. این آمار بر اساس جدیدترین دادههای شورای ملی ایمنی ارائه شده که یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در آمریکا است.
آقای آلتونن میگوید: «مراقب باشید که چطور به فرودگاه میروید. آن بخش از سفر، در مقایسه با خود پرواز، خطرناکتر است.»
سقوط یک فروند هواپیمای شخصی در جنوب فیلیپین به کشته شدن چهار نفر منجر شد.