رویش دندان یکی از مراحل مهم در رشد کودک است اما می‌تواند برای نوزادان و والدین چالش‌برانگیز باشد. هنگامی که دندان‌ها شروع به رویش از لثه می‌کنند کودکان معمولاً ناراحتی، تحریک‌پذیری، خارش لثه، آبریزش بیش از حد دهان و اختلال در خواب را تجربه می‌کنند. اگرچه درمان‌های دارویی غیرنسخه‌ای در دسترس هستند بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند از روش‌های طبیعی برای کاهش درد کودکشان استفاده کنند.
به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ رویش دندان معمولاً از حدود شش‌ماهگی آغاز می‌شود هرچند ممکن است برخی از کودکان زودتر یا دیرتر این مرحله را تجربه کنند. اولین دندان‌هایی که ظاهر می‌شوند معمولاً دندان‌های پیشین پایین هستند و پس از آن دندان‌های پیشین بالا نمایان می‌شوند. برخی از علائم رایج رویش دندان عبارتند از لثه‌های ملتهب و متورم، آبریزش بیش از حد دهان، تحریک‌پذیری و بی‌قراری، جویدن اجسام، تغییر در الگوی خواب و تغذیه.
درمان‌های طبیعی برای تسکین درد رویش دندان
استفاده از اسباب‌بازی‌های خنک و پارچه‌های نم‌دار سرما راهکاری مؤثر برای کاهش التهاب لثه‌ها و تسکین درد است. مطالعه‌ای منتشرشده در مجله‌ی Journal of Clinical Pediatric Dentistry نشان داده است که حلقه‌های دندانی خنک و دستمال‌های مرطوب خنک می‌توانند به طور قابل‌توجهی به کاهش درد کودکان کمک کنند. حس خنکی باعث کاهش تورم شده و لثه‌های ملتهب را آرام می‌کند. با این حال باید توجه داشت که اجسام را منجمد نکنید زیرا سرما به‌شدت زیاد می‌تواند به بافت لطیف لثه‌ها آسیب برساند.
ماساژ دادن لثه‌ها با انگشتان تمیز یا ماساژور سیلیکونی ویژه‌ی دندان می‌تواند با اعمال فشار ملایم باعث آرامش شود. تحقیقات نشان داده‌اند که ماساژ درمانی می‌تواند باعث بهبود گردش خون در لثه‌ها شود و التهاب را کاهش دهد. این روش ساده و مؤثر را می‌توان چندین بار در روز به خصوص قبل از غذا یا خواب انجام داد.
تغذیه با شیر مادر جهت آرامش. شیر دادن علاوه بر تغذیه‌ی کودک به‌عنوان یک مسکن طبیعی عمل می‌کند. بر اساس یک مطالعه شیر دادن به دلیل ترشح اندورفین (هورمون‌های ضد درد) باعث کاهش ناراحتی می‌شود. مکیدن ریتمیک همچنین موجب حواس‌پرتی و آرامش کودک در دوران رویش دندان‌ها می‌شود.
برخی از گیاهان طبیعی به طور سنتی برای کاهش ناراحتی رویش دندان استفاده می‌شوند. چای بابونه بابونه خاصیت ضدالتهابی و آرام‌بخشی دارد و به کاهش درد کمک می‌کند. والدین می‌توانند دستمالی را به چای بابونه‌ی رقیق آغشته کرده آن را خنک کنند و بگذارند کودک با نظارت بجود. روغن میخک (به‌صورت رقیق‌شده) روغن میخک حاوی یوجنول است که خاصیت ضد درد و بی‌حسی دارد. با این حال باید این روغن را به طور کامل با روغن حامل (مانند روغن نارگیل) رقیق کرده و سپس به لثه‌ی کودک بمالید تا از ایجاد حساسیت جلوگیری شود.
بیسکویت‌های ایمن برای دندان‌درآوردن. بیسکویت‌های خانگی که با مواد مغذی مانند جو دوسر و موز تهیه شده‌اند گزینه‌ای ایمن برای جویدن کودکان هستند. این بیسکویت‌ها با ایجاد فشار معکوس بر لثه‌ها باعث تسکین می‌شوند. والدین باید اطمینان حاصل کنند که بافت بیسکویت‌ها نه‌چندان سفت باشد که خفگی ایجاد کند و نه بیش از حد نرم.
تکنیک‌های حواس‌پرتی. انجام بازی‌های ملایم، پخش موسیقی یا در آغوش گرفتن کودک می‌تواند توجه او را از ناراحتی دندان‌درآوردن دور کند. فعالیت‌های تعاملی و بازی‌های حسی کمک می‌کنند تا این مرحله سخت با آرامش بیشتری سپری شود.
مواردی که باید از آنها اجتناب کرد
با وجود ایمنی طبیعی این روش‌ها والدین بهتر است از گزینه‌های زیر خودداری کنند. ژل‌های دندانی دارای بنزوکائین. سازمان غذا و داروی آمریکا نسبت به استفاده از ژل‌های حاوی بنزوکائین به دلیل خطر ایجاد بیماری مت‌هموگلوبینمی (یک اختلال جدی خونی) هشدار داده است. گردنبندهای دندانی کهربا چنین گردنبندهایی خطر خفگی و پیچیدگی دور گردن را دارند و شواهد علمی برای اثربخشی آنها وجود ندارد. غذاها یا اجسام سخت از دادن غذاهای بیش از حد سفت به کودک خودداری کنید زیرا ممکن است باعث آسیب به دندان‌های در حال رشد یا خفگی شود.
چه زمانی باید با پزشک مشورت کرد
اگرچه ناراحتی رویش دندان طبیعی است برخی علائم می‌توانند نشان‌دهنده مشکلی دیگر باشند. تب بالا بیش از ۳۸ درجه‌ی سانتی‌گراد، اسهال شدید، گریه‌ی پیوسته و غیرقابل آرام کردن، امتناع از غذا و نوشیدن. اگر این علائم بروز کردند بهتر است برای اطمینان از عدم وجود عفونت یا مشکلات دیگر با پزشک مشورت کنید.
جمع‌بندی
رویش دندان می‌تواند دوران چالش‌برانگیزی برای نوزادان و والدین باشد اما درمان‌های طبیعی مانند سرما درمانی، ماساژ لثه‌ها، شیر دادن و راهکارهای گیاهی می‌توانند تسکین‌دهنده‌های مؤثری باشند. مطالعه‌های علمی فواید این روش‌ها را تأیید کرده‌اند و آنها را به گزینه‌هایی ایمن و قابل‌اعتماد تبدیل کرده‌اند. با درک فرایند رویش دندان و اجرای رویکردهای طبیعی و ملایم والدین می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا این مرحله مهم را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارد.
