شفقنا: آیت الله جوادی آملی گفتند: حضرت علی علیه السلام، بر اهمیت تعهد و پایبندی به عهد و پیمانها، بهویژه در روابط بینالمللی و سیاسی تأکید کرده و بیان میدارند انسانها باید همچون میخهای محکم (اوتاد) باشند که نه میلرزند و نه اجازه میدهند دیگران بلرزند. در تمامی معاملات، روابط اجتماعی و سیاسی، همواره باید اصول تعهد رعایت شود.
جلسه هفتگی درس اخلاق حضرت آیتالله جوادی آملی امروز (چهارشنبه) در مسجد اعظم قم بهصورت حضوری و با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد.
در این جلسه آیتالله جوادی آملی، صبر و امید را از جمله فضیلتهای مورد تأکید در آیات و روایات دانستند و یادآور شدند: وعده خداوند برای رساندن صابران به مقصد حتمی است.
ایشان بیان داشتند: امیرالمومنین در حکمت ۱۵۳ میفرمایند: «لَا یَعْدَمُ الصَّبُورُ الظَّفَرَ وَ إِنْ طَالَ بِهِ الزَّمَانُ»، انسان صابر هرگز ناامید نمیشود و حتماً به هدف و مقصد خود خواهد رسید، حتی اگر زمان طولانی سپری شود.
حضرت آیت الله جوادی آملی صبر را مفهومی سهضلعی معرفی کردند که شامل انتخاب هدف عاقلانه، شناخت راه مستقیم و انتظار عاقلانه برای رسیدن به مقصد است.
ایشان اظهار کردند: صبر از این مثلث تشکیل شده است: کسی که هدف عاقلانه و حکیمانه دارد (یک)، راه مستقیم را با چراغ هدایت شناسایی کرده و در مسیر سیر و سلوک است (دو)، و به انتظار رسیدن به مقصد به سر میبرد (سه). چنین فردی نه بیهدف است، نه بیحرکت، و نه ناامید.
آیت الله جوادی آملی با اشاره به تفاوت امید و آرزو، به فضیلت رجا پرداختند و گفتند: رجا و امید هدفمند و همراه با عمل است، اما آرزو، بیعمل و بیهدف است، آرزو بدون هدف و تلاش انسان را محروم میکند، لذا عمل و داشتن هدف، بهعنوان دو عنصر ضروری برای صبر و امید مطرح شده است.
ایشان در ادامه به شرح حکمت ۱۵۴ نهج البلاغه «الرَّاضِی بِفِعْلِ قَوْمٍ کَالدَّاخِلِ فِیهِ مَعَهُمْ، وَ عَلَى کُلِّ دَاخِلٍ فِی بَاطِلٍ إِثْمَانِ، إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ وَ إِثْمُ الرِّضَى بِه» [کسى که از اعمال قومى خشنود باشد، گویى خود در داخل کارهاى آنان بوده است. بر هرکس که در مجلس فاسقان نشیند، دو گناه باشد، یکى، گناه آن کار که مرتکب شده و یکى گناه خشنودى او به آن کار]پرداختند.
آیت الله جوادی آملی به مسئولیت افراد در گروهها و تشکیلات اشاره کردند و افزودند: انسان در کارهای شخصی، مسئولیت محدودی دارد. اما زمانی که وارد تشکیلات یا گروهی میشود، مسئولیت او نسبت به اهداف و اقدامات آن تشکیلات به میزان قابل توجهی افزایش مییابد. اگر کسی بدون آگاهی وارد یک گروه با اهداف نادرست شود یا حتی تنها به آن راضی باشد، دو گناه بر عهده او خواهد بود، گناه قلبی (رضایت قلبی) و گناه عملی (همکاری با آن گروه).
ایشان بیان داشتند: رضایت قلبی به معنای پذیرش اهداف و روشهای یک گروه است. حتی اگر فرد بهظاهر همکاری نکند، اما قلباً رضایت داشته باشد، این خود گناه محسوب میشود.
آیت الله جوادی آملی در بخش دیگری از سخنان خود، بر اهمیت تعهد و پایبندی به عهد و پیمانها اشاره کرده و اظهار داشتند: حضرت علی علیه السلام، بر اهمیت تعهد و پایبندی به عهد و پیمانها، بهویژه در روابط بینالمللی و سیاسی تأکید کرده و بیان میدارند انسانها باید همچون میخهای محکم (اوتاد) باشند که نه میلرزند و نه اجازه میدهند دیگران بلرزند. در تمامی معاملات، روابط اجتماعی و سیاسی، همواره باید اصول تعهد رعایت شود.
ایشان تأکید کردند: حتی در شرایط جنگ، تا زمانی که مشرکان پیمانشکنی نکردهاند، مسلمانان نیز نباید آن عهد را نقض کنند. این رویکرد بهعنوان یکی از احکام بینالمللی اسلام شناخته میشود و نظم جامعه بر اساس آن پایهریزی شده است؛ روابط اقتصادی، سیاسی، و تجاری باید با دقت و بر اساس تعهدات متقابل انجام شود. افراد باید در تعهدات خود مانند اوتاد (ستونهای محکم) باشند و اجازه ندهند روابطشان از مسیر حق منحرف شود.
آیت الله جوادی آملی در پایان با بیان اهمیت نهجالبلاغه، به ارزش خطبههای حضرت امیرالمومنین علی علیهالسلام اشاره کردند و آن را گنجینهای از معارف الهی و تفسیر عملی قرآن دانستند.