در ساعات اولیه روز دوشنبه، ساکنان دهلی و NCR با لرزش‌های ناآرام یک زلزله از خواب پریدند. اگرچه هیچ آسیب بزرگی گزارش نشد، این زلزله باعث شد بسیاری از افراد - از جمله خودم - علائم فیزیکی غیرمنتظره‌ای مانند حالت تهوع و سرگیجه را تجربه کنند.
به‌گزازش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث؛ این نشانه‌ها، اگرچه نگران‌کننده به نظر می‌رسند، در زمان وقوع زمین‌لرزه معمول هستند و به سیستم تعادل بدن و پاسخ‌های استرسی مرتبط‌اند.
چگونه زلزله سیستم تعادل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد
برای درک دلایل این علائم در هنگام زلزله، با متخصصان این حوزه مشورت کردیم. دکتر اِن سای سامهیتا، پزشک عمومی و مشاور پزشکی از حیدرآباد، و دکتر مورالی باسکار، مشاور پزشکی و متخصص تله‌مدیسین از حیدرآباد، توضیحاتی درباره مکانیسم‌های فیزیولوژیکی در زمان زمین‌لرزه ارائه کردند.
تأثیر زلزله بر سیستم تعادل بدن
دکتر سامهیتا توضیح می‌دهد علائمی که توصیف کرده‌اید مستقیماً به سیستم تعادل بدن، خصوصاً گوش داخلی یا سیستم وستیبولار مربوط می‌شود. در طول زلزله، سه مکانیسم اصلی باعث ایجاد این علائم می‌شوند.
اختلال در عملکرد گوش داخلی
گوش داخلی نقش اساسی در حفظ تعادل بدن دارد. در آن کانال‌هایی پر از مایع وجود دارند که حرکت را تشخیص داده و سیگنال‌هایی به مغز ارسال می‌کنند تا موقعیت بدن را مشخص کنند. به گفته دکتر باسکار، هنگام زلزله، این مایعات به طور غیرعادی حرکت می‌کنند و مغز دچار سردرگمی می‌شود و همین امر باعث سرگیجه و احساس حالت تهوع می‌شود.
ناسازگاری در هماهنگی میان بینایی و گوش داخلی
به صورت طبیعی، مغز سیگنال‌هایی از گوش داخلی و چشم‌ها برای حفظ تعادل هماهنگ می‌کند. با این حال، دکتر سامهیتا توضیح می‌دهد در زمان زلزله، چشم‌ها ساختمان‌های در حال حرکت و اشیای لرزان را می‌بینند، در حالی که بدن سعی می‌کند ایستاده باقی بماند. این تضاد حسی، که شبیه به حالت بیماری ناشی از حرکت است، می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع و سرگیجه شود.
پاسخ استرسی و افزایش ترشح آدرنالین
زلزله رویدادی ناگهانی و غیرمنتظره است که پاسخ جنگ یا گریز بدن را فعال می‌کند. دکتر باسکار می‌گوید شروع ناگهانی یک زلزله باعث آزاد شدن هورمون‌های استرس مانند آدرنالین می‌شود. این افزایش هورمونی می‌تواند احساس تهوع و سرگیجه را تشدید کند.
چرا برخی افراد علائم شدیدی‌تر را تجربه می‌کنند
همه افراد این علائم را با یک شدت واحد تجربه نمی‌کنند. برخی از عواملی که می‌توانند شدت واکنش شما به زلزله را تحت تأثیر قرار دهند عبارتند از حساسیت به حرکت که در افراد مستعد بیماری ناشی از حرکت ممکن است سرگیجه بیشتری ایجاد کند. سطح استرس که در افراد پرتنش ممکن است واکنش جنگ یا گریز قوی‌تری داشته باشد. سلامت گوش داخلی که کسانی که دارای اختلالات وستیبولار هستند ممکن است سرگیجه‌های طولانی‌تری را تجربه کنند.
چگونه می‌توان حالت تهوع و سرگیجه ناشی از زلزله را مدیریت کرد
اگر در زمان زلزله یا پس از آن احساس تهوع و سرگیجه داشتید، به توصیه‌های پزشکی زیر از دکتر سامهیتا و دکتر باسکار عمل کنید. بنشینید یا دراز بکشید. این کار به تثبیت بدن و جلوگیری از سقوط کمک می‌کند. روی یک نقطه ثابت تمرکز کنید. نگاه کردن به یک شیء ثابت می‌تواند به بازگشت تعادل کمک کند. نفس عمیق بکشید. تنفس آرام می‌تواند سیستم عصبی را آرام کند و حالت تهوع را کاهش دهد. منتظر بمانید تا علائم کاهش یابد. سرگیجه معمولاً پس از تنظیم مجدد سیستم وستیبولار برطرف می‌شود.
دکتر باسکار توصیه می‌کند این علائم که ناخوشایند هستند، واکنش‌های فیزیولوژیکی طبیعی به حرکات غیرعادی زمین هستند. با این حال، اگر پس از زلزله همچنان دچار سرگیجه طولانی بودید، حتماً برای اطمینان از وجود نداشتن سایر بیماری‌ها به پزشک مراجعه کنید.
احساس سرگیجه و حالت تهوع در هنگام زلزله تنها یک واکنش روانی نیست، بلکه در اثر فرآیندهای فیزیولوژیکی واقعی در بدن ایجاد می‌شود. گوش داخلی، سیستم بینایی و پاسخ استرسی همگی در ایجاد این علائم نقش دارند. اگرچه این علائم ممکن است آزاردهنده باشند، اما معمولاً موقتی هستند و با کمک روش‌های ساده مدیریت می‌شوند. با این حال، در صورتی که این علائم به مدت طولانی ادامه پیدا کنند، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید. درک این واکنش‌های بدنی به افراد کمک می‌کند تا آرام باشند و اقدامات لازم را در زمان وقوع زلزله به درستی انجام دهند.
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران گزارشی در خصوص برگزاری تمرین سراسری زلزله در کلانشهر تهران در جلسه شورای شهر تهران ارائه داد.
